Καταρχάς, θα ήθελα να βάλω ένα ζήτημα δημοκρατίας, γιατί είναι πάρα πολύ σοβαρό αυτό που γίνεται, να έρθει δηλαδή ο εφαρμοστικός νόμος με τη μορφή του κατ’ επείγοντος. Αυτή η Βουλή έχει μετατραπεί από Βουλή Βουλευτών σε Βουλή κομμάτων, Υπουργών και κοινοβουλευτικών εκπροσώπων. Εάν παλαιότερα με τη διαδικασία του κατ’ επείγοντος μπορούσαν οι Βουλευτές να εκφραστούν μέσα από τα κόμματα τους, σήμερα βρισκόμαστε σε μια νέα κατάσταση όπου περίπου το 5% της Βουλής είναι ανεξάρτητοι. Εάν εφαρμοστεί η διαδικασία του κατ’ επείγοντος θα φιμωθούν γιατί δεν έχουμε το δικαίωμα να τοποθετηθούμε. Θεωρώ ότι πρέπει να το πάρετε πίσω. Δεν θεωρώ ότι είναι επιχείρημα το ότι πρέπει να πάμε στο Eurogroup με ψηφισμένο τον εφαρμοστικό νόμο για να πάρουμε την 5η δόση. Όλοι θυμόμαστε τι συνέβη τις τελευταίες ημέρες. Και να μην την θέλαμε την πέμπτη δόση θα έτρεχαν να μας την δώσουν πριν την ζητήσουμε εμείς. Άρα, θα πρέπει η Κυβέρνηση να τοποθετηθεί και πάλι επ’ αυτού.
Γιατί στηρίζεται σε λάθος διάγνωση του προβλήματος. Το πρόβλημα στην Ευρώπη είναι η κρίση χρέους στην Ελλάδα ή η κρίση χρέους των χωρών της περιφέρειας όπως θέλει να μας πει ο κ. Σόιμπλε και όπως μας λέει και εδώ ο κ. Προβόπουλος; Και όπως μας λέει οφείλεται στις σπατάλες των κυβερνήσεων. Εγώ θα ήθελα να αναρωτηθώ ποιοι ήταν οι πρωταθλητές της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ευρωζώνη. Μήπως ήταν οι Γερμανοί και Γάλλοι; Αυτοί ήταν οι πρώτοι που παραβίασαν το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης, όπως λέγεται κατ΄ευφημισμόν. Οι πρωταθλητές στη δημοσιονομική πειθαρχία στην ευρωζώνη ήταν η Ιρλανδία και η Ισπανία, δύο χώρες που βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα, γιατί ήταν οι μόνες που ποτέ δεν υπερέβησαν το 3% και ήταν οι μόνες χώρες που μείωναν αυτή τη δεκαετία το δημόσιο χρέος τους. Δεν ήταν οι Γερμανοί. Το δημόσιο χρέος στη Γερμανία αυξανόταν. Οφείλεται στη λαθεμένη δομή της ευρωζώνης και στις εσωτερικές ανισορροπίες μέσα στην ευρωζώνη.
Με το ευρώ είχαμε σύγκλιση των ονομαστικών επιτοκίων και επειδή ο πληθωρισμός ήταν διαφορετικός, στις χώρες της περιφέρειας μεγάλος και στις χώρες του κέντρου - και κυρίως στη Γερμανία - μικρός, αυτό οδηγούσε τα πραγματικά επιτόκια στην περιφέρεια να είναι χαμηλά έως αρνητικά και στο κέντρο πολύ υψηλά. Αυτό δημιούργησε μια δομή μέσα στην ευρωζώνη, όπου, πάρτε για παράδειγμα μια επιχείρηση που παρήγαγε για την εσωτερική αγορά της Γερμανίας, τις μη διεθνώς εμπορεύσιμες επιχειρήσεις, που είχε χαμηλή ζήτηση, επειδή είχαν περιορισμό των μισθών, περιοριστική πολιτική για σταθερές τιμές και το κόστος των επενδύσεων ήταν μεγάλο, γιατί υπήρχαν ψηλά πραγματικά επιτόκια. Γι' αυτό σέρνονταν οι επενδύσεις στις υπηρεσίες και τις κατασκευές στη Γερμανία. Από την άλλη ο εξαγωγικό τομέας της Γερμανίας παρήγαγε για μια αγορά όπου οι τιμές συνεχώς αυξάνονταν, η περιφέρεια επιδοτούσε τις εισαγωγές γερμανικών προϊόντων και είχαμε μεγάλα πλεονάσματα. Αυτά τα πλεονάσματα δεν τα κάναμε επενδύσεις στο εξωτερικό, τα δανείζαμε στην περιφέρεια για να αγοράσει τα δικά τους προϊόντα. Στην περιφέρεια οι επιχειρήσεις που παρήγαγαν για την εσωτερική αγορά είχαν μεγάλη ζήτηση, αυτό κρατούσε ψηλά τις τιμές και αντίστοιχα τους μισθούς, ενώ στον εξαγωγικό τομέα συνεχώς μειωνόταν η ανταγωνιστικότητα τους. Αυτό πλέον το αναγνωρίζει και η έκθεση ανταγωνιστικότητας τα δύο τελευταία χρόνια της Ε.Ε..
Έρχονται τώρα, αυτή τη διαδικασία που μπήκε σε κρίση λόγω της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης, να την φορτώσουν στους λαούς. Ήλθαν στην Ελλάδα και μας δάνεισαν για να πληρώνουμε τα δάνειά τους. Στην ουσία δεν διασώζουν την Ελλάδα, αλλά τις τράπεζες τους, γιατί τους κοστίζει πιο φθηνά. Για να διασωθεί μια περιφερειακή τράπεζα της Γερμανίας, η Hypo του Μονάχου, έδωσαν 189 δις. Μήπως έλυνε το πρόβλημα σε εμάς; Όχι. Γιατί ταυτόχρονα μας αναγκάζουν να μπούμε σε μια βαθιά δημοσιονομική προσαρμογή και εσωτερική υποτίμηση, που οδηγεί σε αδιέξοδο το πρόβλημα του χρέους. Εάν εγώ ερχόμουν και σας δάνειζα απλά για να μου πληρώνετε τα δάνεια, στο 2013 που θα βρισκόσασταν; Με μεγαλύτερο πρόβλημα και χωρίς να έχετε και διαπραγματευτικά εργαλεία. Αυτό ακριβώς συμβαίνει. Το βάρος του χρέους σε μια οικονομία δεν εξαρτάται μόνο από το ποσοστό του χρέους προς το ΑΕΠ. Τη δυναμική του χρέους τη δείχνει η διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια και στο ρυθμό ανάπτυξης. Εάν τα επιτόκια είναι μεγαλύτερα από το ρυθμό ανάπτυξης, ακόμη και να μην έχεις πρωτογενή ελλείμματα, το χρέος διογκώνεται. Αυτό οι οικονομολόγοι το λένε παραστατικά «το αποτέλεσμα της χιονοστιβάδας». Και εδώ έρχονται, μας εφαρμόζουν μια πολιτική, δημοσιονομική και εσωτερική υποτίμηση που οδηγεί την ανάπτυξη σε αρνητικούς αριθμός, και ταυτόχρονα όταν έχεις μια χώρα που είναι υπέρχρεωμένη και μειώνονται τα εισοδήματα της, τότε οι αγορές για να την δανείσουν, απαιτούν μεγαλύτερα επιτόκια άρα διευρύνουν το αποτέλεσμα της χιονοστιβάδας. Τότε θα χρειαζόμαστε ακόμα μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα απλά και μόνο για να σταθεροποιήσουμε το χρέος.
Είναι χαρακτηριστικό από τα ίδια τα στοιχεία ότι το χρέος όλη αυτή την περίοδο διογκώνεται. Θα πρέπει, λένε, να έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 6,5%. Βέβαια, τα διεθνή think tank προβλέπουν ότι στο καλύτερο σενάριο είναι 8,5% και στο χειρότερο είναι 14,5%. Εγώ να δεχτώ αυτή τη μαγειρική που κάνει η Ε.Ε. και το ΔΝΤ, γιατί κατά τη διάρκεια του προϋπολογισμού μίλησα όχι απλά για δημιουργική λογιστική, αλλά για την ύπαρξη δημιουργικής οικονομετρίας. Και ενόψει αυτής της δημιουργικής οικονομετρίας βρισκόμαστε στις προβλέψεις της ευρωπαϊκής επιτροπής και του ΔΝΤ που κάθε τρίμηνο αλλάζουν και οι προβλέψεις τους. Έχει καταγγελθεί ότι στην κρίση της Αργεντινής το ΔΝΤ έκανε δημιουργική οικονομετρία.
Ας έρθουμε τώρα στη λύση που μας προτείνουν. Λένε ότι τώρα θα μας ξαναδανείσουν γιατί δεν καταφέραμε να βγούμε στις αγορές. Ο κ. Παπακωνσταντίνου, μας έλεγε ότι το 2011 θα βγούμε, τώρα ούτε το 2012 ούτε το 2013 θα βγούμε. Θα βγούμε μετά στις αγορές; Πρώτον, το καινούργιο δάνειο έχει το εξής αποτέλεσμα: Ενώ ξεκινήσαμε στις αρχές της κρίσης τα δάνεια μας κατά 90% να υπάγονται στον ελληνικό νόμο και αυτό σήμαινε ότι εάν εμείς θέλαμε να πάμε σε ένα κούρεμα, αρκούσε μία απόφαση της ελληνικής Βουλής, λαμβάνοντας υπόψη το Σύνταγμα και την προστασία των δικαιωμάτων και να μην μπούμε σε νομικούς κυκεώνες. Τώρα, το δάνειο μας μετατρέπεται σε δάνειο κάτω από άλλο νόμο, αλλά κυρίως γίνεται δάνειο απέναντι σε θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι δεν έχουν προτεραιότητα και σημαίνει ότι το βάρος για τους ιδιώτες μετά, θα είναι πολύ μεγαλύτερο από ένα κούρεμα. Είναι φυσικό ότι ο κάθε επενδυτής που θα θέλει να επενδύσει στο ελληνικό χρέος, θα ζητάει μεγαλύτερο επιτόκιο. Άρα, διατηρείτε με αυτή την πολιτική τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τις αγορές, δεν την φέρνετε πιο κοντά.
Μας λένε ότι σε αυτό το δάνειο θα έχουμε και αποκρατικοποιήσεις. Είπε ο κ. Βορίδης προηγουμένως ότι ένας νεοφιλελεύθερος θα ήταν υπέρ. Εγώ θα ήθελα να πω στον κ. Βορίδη, αλλά και στους άλλους συναδέλφους, ότι δεν χρειάζεται ιδεολογικά να είμαι ενάντια στις αποκρατικοποιήσεις. Θα μπορούσα να είμαι νεοφιλελεύθερους και με αυστηρή οικονομική λογική να είμαι ενάντια στις αποκρατικοποιήσεις. Γιατί; Τι αναγνωρίζουν οι οικονομολόγοι; Ότι είναι άλλο πράγμα το να κάνω αποκρατικοποιήσεις σε μια ήρεμη περίοδο και άλλο οι αποκρατικοποιήσεις που γίνονται από μια χώρα υπό την απειλή της χρεοκοπίας. Αυτό γιατί, πρώτον, όταν κάνεις αποκρατικοποιήσεις ειδικά για να αποπληρώσεις σε βραχυπρόθεσμα δάνεια, τότε μειώνεις στην τιμή του μακροπρόθεσμου δανεισμού σου και αυξάνεις τα επιτόκια, γιατί ξέρω ότι αυτή τη χώρα αύριο, εάν πάει για χρεοκοπία δεν θα έχω περιουσιακά στοιχεία να αποσπάσω.
Δεύτερον, έχει σημασία το τι αποκρατικοποιείς, γιατί μπορεί να έχω έσοδα που να με βοηθήσουν να αποπληρώσω ένα μέρος του χρέους αλλά αν αποκρατικοποιώ επιχειρήσεις που είναι προσοδοφόρες, τότε μπορεί το συνολικό αποτέλεσμα να είναι και αρνητικό και ιδιαίτερα εάν τις πουλήσω σε χαμηλή τιμή. Μια χώρα που είναι υποψήφια για χρεοκοπία, πρώτον, ξέρουμε από τα οικονομικά και δεν χρειάζεται να είμαι ούτε σοσιαλιστής, νεοφιλελεύθερος μπορεί να δηλώσω, ότι εάν μια χώρα είναι υπό χρεοκοπία και το δημόσιο της χρέος είναι στο 50% της ονομαστικής τιμής, αυτή η απομείωση θα πάει και στα άλλα περιουσιακά της στοιχεία.
Δεύτερον, ξέρουμε οι οικονομολόγοι, ότι μια χώρα που είναι υποψήφια για χρεοκοπία, εάν πουλήσει περιουσιακά στοιχεία και χρεοκοπήσει, τότε το πρώτο πράγμα που κάνουν οι κυβερνήσεις είναι να βάζουν ρυθμίσεις στις τιμές και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για επιχειρήσεις κοινωνικών υπηρεσιών και το προεξοφλούν οι αγορές για να δώσουν την τιμή.
Το τρίτο είναι ότι δίνοντας αυτά τα χρήματα για την απομείωση του χρέους αποκτάν προτεραιότητα οι θεσμικοί επενδυτές. Έρχομαι και στο επιχείρημα που μας λέει το μεσοπρόθεσμο. Μας λέει ότι με αυτό θα φέρουμε ανάπτυξη. Και τι είναι οι επιχειρήσεις, οι οποίες είναι προς αποκρατικοποίηση; Είναι επιχειρήσεις κοινωνικών υπηρεσιών και φυσικά μονοπώλια. Και τι ξέρουμε από τα στοιχειώδη οικονομικά μας; Ότι όταν αποκρατικοποιείς ένα φυσικό μονοπώλιο δεν θα έχεις ανάπτυξη και παραγωγικότητα. Θα έχεις αύξηση των μονοπωλιακών κερδών. Αλλά εγώ να δεχτώ και τη λογική, ότι εάν το πάρει ιδιώτης θα λειτουργήσει πιο αναπτυξιακά, ακόμη και σε αυτό. Είναι αυτό που θα φέρει την ανάπτυξη; Μα το πάγιο κεφάλαιο αυτής της χώρας υπολογίζεται πάνω από 600 δις. Οι αποκρατικοποιήσεις μέχρι το 2015 υπολογίζονται σε 50 δις, το 10% του παγίου κεφαλαίου. Δεν είναι τόσο σημαντικό που να φέρει μια τέτοια ανατροπή στους ρυθμούς ανάπτυξης.
Εγώ δεν έχω βρει έναν οικονομολόγο και αναλυτή που να λέει ότι, η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μέχρι το 2015 50 δις σε αποκρατικοποιήσεις. Δεν υπάρχει. Τότε, γιατί μπαίνει ένας ανέφικτος στόχος; Εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες των Γερμανών και των άλλων για να μπορέσουν να πείσουν τα εκλογικά τους ακροατήρια ότι, βάζουμε και αυτούς να κάνουν κάτι, δεν δίνουμε τα λεφτά στον αέρα. Εξυπηρετεί ιδιοτελή συμφέροντα ξένων και ντόπιων κύκλων και δεν λύνει κανένα πρόβλημα από τις αποκρατικοποιήσεις μας. Δεν λύνει κανένα πρόβλημα για την ανάπτυξη αυτής της χώρας.
Ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο; Μέσα στην οικονομική κρίση πάντοτε οι αγορές δυσλειτουργούν. Αυτός είναι και ο ορισμός της κρίσης. Χρειάζεται μια εξωοικονομική δύναμη, να μπορέσει να παρέμβει για να επανακκινήσει την οικονομία και αυτή η δύναμη είναι πάντοτε πολιτική. Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι ότι έχει μπει σε κρίση το πολιτικό σύστημα αυτής της χώρας και δυσκολεύει. Το πρόβλημα έχει μετατραπεί πλέον από οικονομικό σε πολιτικό.
Θα κλείσω με αυτό που είπα σε μια συνέντευξή μου. Εγώ ξέρω χώρες που βγήκαν από την κρίση χωρίς την εμπιστοσύνη των αγορών. Δεν γνωρίζω παράδειγμα χώρας που να βγήκε από την κρίση χωρίς την εμπιστοσύνη των πολιτών και εσείς με τις πολιτικές σας καταρρακώνετε αυτή την εμπιστοσύνη. Δεν σας κατηγορώ ότι αυτή η πολιτική είναι άδικη. Αυτό το ξέρει ο καθένας. Δεν χρειάζεται να έχει ιδιαίτερες γνώσεις. Το νιώθει στο πετσί του. Δεν σας κατηγορώ ότι δεν αποτελεί την καλύτερη λύση. Σας κατηγορώ ότι με αυτή την πολιτική βαθαίνετε την κρίση. Σε περιόδους κρίσης το πρώτο πράγμα που μας απασχολεί είναι να μη γίνει αυτοτροφοδοτούμενος κύκλος προς τα κάτω. Εσείς, με την πολιτική του φόβου που καλλιεργείτε για να περάσετε αυτά τα αδιέξοδα μέτρα, καλλιεργείτε όλες τις προϋποθέσεις για αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο προς τα κάτω, γιατί από τα στοιχειώδη οικονομικά ξέρουμε ότι για να φτιαχτούν αυτοτροφοδοτούμενοι κύκλοι, φτιάχνεται μαζική ψυχολογία φόβου και εσείς αυτό ακριβώς κάνετε: καλλιεργείτε τη μαζική ψυχολογία του φόβου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου